Μια Αμφίπολη διαφορετική: «Ειδήσεις από την οδό Τριπόδων»

 «Αντωνάκη;… Πάει και το μου»

Η οικία Τριπόδων 32

Σε κάποια σκηνή της φημισμένης ελληνικής ταινίας του Γ. Τζαβέλλα «Η δε γυνή να φοβήται τον άνδρα» αναπτύσσονταν ο διάλογος ο οποίος χρησιμοποιείται στον υπότιτλο της ανάρτησης. Τι έγινε και θυμήθηκα τη ταινία; Απλά ελλείψει «ειδήσεων» από την περιοχή της Αμφίπολης είπα να σας βρω εγώ ειδήσεις και μάλιστα «Ειδήσεις από την οδό Τριπόδων».

Το σπίτι στην οδό Τριπόδων 32 που γυρίστηκε η παραπάνω ταινία, ανήκε στο Υπουργείο Πολιτισμού και πέρασε στο ΕΤΑΔ που σε συνεργασία με το ΤΑΙΠΕΔ το έβγαλε στο σφυρί σε πλειοδοτικό διαγωνισμό. Και τι το παράξενο θα αναρωτηθεί κάποιος στους καιρούς που ζούμε; Η οικία επί της οδού Τριπόδων 32 δεν είναι ένα ακόμη σπίτι στην Πλάκα που βγαίνει στο σφυρί. Έχει κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά.

Είναι οικία της Οθωνικής περιόδου, η οποία αναπαλαιώθηκε από το ΥΠΠΟΑ στις αρχές της δεκαετίας του 2000 και την ίδια περίοδο πραγματοποιήθηκε ανασκαφή τόσο μέσα στο χώρο της οικίας , όσο και στο αίθριο. Η ανασκαφή αποκάλυψε σημαντικότατες αρχαιότητες που αφορούν την ιστορία και την τοπογραφία της αρχαίας πόλης των Αθηνών.

Σύμφωνα με το συνάδελφο κ. Γ. Καββαδία ο οποίος έκανε μια εξαίρετη πρώτη δημοσίευση («Ειδήσεις από την οδό Τριπόδων» στο Teseo e Romolo pp.167-195, Αθήνα 2005), της ανασκαφής αποκαλύφθηκε τμήμα της αρχαίας οδού Τριπόδων, (όλοι μας γνωρίζουμε τη σημασία της οδού) καθώς και ο αναλημματικός τοίχος της οδού με κλιμακωτή άνοδο που αποτελείται από 3 βαθμίδες με πύλη που οδηγούσε σε ανώτερο άνδηρο. Επίσης αποκαλύφθηκε ανιούσα οδός, καθώς και άλλες κατασκευές που πιθανώς ανήκουν σε χορηγικά μνημεία. Ένας αποθέτης με πλήθος κεραμεικής του τελευταίου τέταρτου του 4^ου  π.Χ., καθώς και πολλά δίκτυα αγωγών, ανάμεσά τους κι ένα πώρινος. Στο ίδιο το εσωτερικό του σπιτιού βρέθηκε στο δυτικό τοίχο του ένα τμήμα ενός μεγάλου αναλημματικού τοίχου, τμήμα του «πεισιστράτειου» αγωγού καθώς και άλλων αγωγών. Οι φωτογραφίες που παραθέτει ο ερευνητής είναι εντυπωσιακές.

Ο ίδιος ο συνάδελφος σε συνεργασία με τον κ. Α. Ματθαίου παρουσίασε σε ανακοίνωση τμήμα επιγραφής στην οποία γίνεται ευθεία αναφορά στο αρχαϊκό Πρυτανείο για το οποίο πολύ λόγος γίνεται για τη θέση του. Πολλοί μελετητές έχουν τοποθετηθεί για τη θέση του αρχαίου Πρυτανείου ανάμεσά τους οι Miller, Schmalz, κ.αλ. Η θέση του Πρυτανείου έχει άμεση σχέση με τη τοπογραφία της αρχαίας Αθήνας. Τελευταία σε μελέτης της η Α. D’Oronzo, Per una ricostructione della topografia di Atene in eta arcaica: riflessioni in margine a Tucidite II 15 e Paiusania I 3-20, NAC 2012,pp. 11-43, στην οποία μπορεί να βρει κάποιος εκτενή βιβλιογραφία για την τοπογραφία της Αθήνας αναφέρεται στο οικόπεδο της Τριπόδων 32 και στη σημασία των ευρημάτων.

Η άποψη ότι εκεί μπορεί να βρίσκεται το αρχαϊκό Πρυτανείο της Αθήνας δένει με την φράση του Παυσανία ότι από το Πρυτανείο ξεκινά η οδός Τριπόδων της οποία το βόρειο ίχνος δεν έχει αποκαλυφθεί.

Ψιλά γράμματα όλα αυτά θα πείτε για την ηγεσία του Υπουργείου μπροστά στον εκθαμβωτικό τύμβο της Αμφίπολης. Άλλωστε κανείς δε θέτει σε αμφισβήτηση την ελληνικότητα της Πλάκας και κανείς δεν την διεκδικεί, εκτός από τους επίδοξους αγοραστές που μπορεί να είναι και ξένοι. Έτσι αντιλαμβάνεται φαίνεται ο Πρωθυπουργός και η πολιτική ηγεσία την προστασία των αρχαίων. Γι αυτό και βγάζει στο σφυρί το ακίνητο επί της οδού Τριπόδων 32 χωρίς καμιά σκέψη. Γι αυτό και η πρώτη λέξη της ταινίας στον υπότιτλο της ανάρτησης «Αντωνάκη;» πηγαίνει γάντι στο πρωθυπουργό και η αμήχανη συνέχεια «πάει και το μου» ταιριάζει απόλυτα σε μας που χάνουμε λίγο - λίγο κάθε τι δικό μας στο όνομα των μνημονίων.

Η οικία θα μπορούσε κάλλιστα να φιλοξενήσει μια από τις υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ που έχουν ανάγκη στέγης, αλλά επιπλέον μετά από μελέτη ν’ αποτελέσει το αίθριο της οικίας αρχαιολογικό χώρο στον οποίο ο επισκέπτης θα βλέπει τμήμα της οδού Τριπόδων, το μοναδικό ίσως ορατό τμήμα στην περιοχή που υπάρχει και δε θα χρειάζεται άδεια από τον ιδιοκτήτη για να το δει κάποιος. Κι αυτά μπορεί να γίνουν στ’ όνομα της τουριστικής ανάπτυξης για την οποία τόσα λέει η πολιτική ηγεσία στην περίπτωση της Αμφίπολης.

ΥΓ. Για το κείμενο ευχαριστώ συναδέλφους με τους οποίους κουβέντιασα(στους δημοσιογραφικούς κυκλους αυτό αποκαλείται ρεπορτάζ) και μου έδωσαν πληροφορίες και οι οποίοι γνωρίζουν πολύ καλύτερα από μένα το θέμα. Ευχαριστώ τον συνάδελφο Γιώργο Καββαδία που χωρίς να το γνωρίζει μου δάνεισε τμήμα του τίτλου της ανάρτησης.