Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΩΝ

Ερμού 136, 10553 Αθήνα. Τηλ-Fax.: 2103252214, 6937075765, E-mail:archaeol@otenet.gr, www.sea.org.gr

Αθήνα, 14/5/2013

Αρ. Πρωτ.: 136

Σχετικά με το σχέδιο Νόμου «Οργάνωση Δημόσιας Διοίκησης και άλλες διατάξεις»

Κατά την πάγια τακτική αυτής της κυβέρνησης, ο τίτλος του προσχεδίου Νόμου «Οργάνωση Δημόσιας Διοίκησης και άλλες διατάξεις», που βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση ως τις 14 Μαΐου, είναι ευθέως αντίστροφος με την ουσία του: πρόκειται για ένα προσχέδιο νόμου, που συρρικνώνει τον δημόσιο τομέα αυξάνοντας τη δεξαμενή των απολύσεων και «διαθεσιμοτήτων» και ταυτόχρονα επιστρέφει το Δημόσιο πίσω σε εποχές, που οι Υπουργοί διόριζαν και έπαυαν Προϊσταμένους και Γενικούς Διευθυντές! Είναι τουλάχιστον οξύμωρο να επικαλείται η κυβέρνηση την «αξιοκρατία» για τις επιλογές της ή «διάθεση αναδιοργάνωσης» του δημόσιου τομέα, όταν το μόνο που πραγματικά κάνει, είναι να ξεθάβει από το χρονοντούλαπο της ιστορίας τις χειρότερες πρακτικές και μεθοδεύσεις που έχουν ισχύσει για τους δημοσίους υπαλλήλους.

Άρθρο 1. Περιεχόμενο, έγκριση και τροποποίηση Οργανισμών

Με συνοπτικές διαδικασίες προβλέπεται ότι οι Οργανισμοί των Υπουργείων, Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου, Ανεξάρτητων Αρχών & Αποκεντρωμένων Διοικήσεων τροποποιούνται με Προεδρικά Διατάγματα, τα οποία θα εκδίδονται με απλή εισήγηση του Υπουργού Δ.Μ.Η.Δ. και του εκάστοτε αρμόδιου Υπουργού, θα υπερισχύουν όμως ακόμη και των Νόμων με τους οποίους ιδρύθηκαν οι αντίστοιχες Υπηρεσίες! Αυτό σημαίνει ότι μέσω αυτών των Π.Δ. μπορούν όχι απλώς να συγχωνευτούν Μονάδες αλλά και να μεταφερθούν οι αρμοδιότητές τους σε άλλες υπηρεσίες ή και να καταργηθούν εντελώς οι αρμοδιότητες, ακόμη και τα ΝΠΔΔ (όπως το ΤΑΠΑ, το Μουσείο Ακρόπολης κ.λπ.) να μετατραπούν σε μια νύχτα σε ΝΠΙΔ (§ 4).

Με ακόμη πιο απλό τρόπο –με ΚΥΑ του Υπουργού Δ.Μ.Η.Δ. και του εκάστοτε αρμόδιου Υπουργού– θα καταργούνται, σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε ως τώρα, και οι οργανικές θέσεις (αριθμός και κατανομή), οι οποίες δεν θα περιλαμβάνονται στο Π.Δ. του Οργανισμού (§ 3), προκειμένου να μπορούν να αλλάζουν κάθε φορά με ιδιαίτερη ευκολία. Μια απλή αντιπαραβολή με τα σήμερα ισχύοντα (άρθρο 20 του Ν. 2503/1997), αρκεί για να συνειδητοποιήσει κανείς προς ποια κατεύθυνση κινούνται οι νέες αλλαγές.

Για την αλλαγή των Οργανισμών θα «λαμβάνονται υπόψη εκθέσεις αξιολόγησης των οργανικών μονάδων», αγνώστων λοιπών στοιχείων, για τις οποίες δεν αναφέρεται καν από ποιους και με ποια διαδικασία θα συντάσσονται. Αν μάλιστα κρίνουμε από τη διαδικασία αξιολόγησης, που ακολουθήθηκε στη Γενική Γραμματεία Πολιτισμού, είναι τουλάχιστον εμφανές ότι πρόκειται για μια διαδικασία χωρίς εχέγγυα σοβαρότητας ή επιστημονικότητας: η έκθεση αξιολόγησης δομών της Γ.Γ. Πολιτισμού, που συντάχθηκε από επιτροπή ορισμένη από το Υ.Δ.Μ.Η.Δ. –παρότι ο Ν. 4024/2011 έθετε κριτήρια «αντικειμενικότητας» και «επιστημονικότητας»– δεν βασίστηκε σε καμία πραγματική ανάλυση δεδομένων και γνώση του αντικειμένου της, αλλά ούτε και σε συνεντεύξεις με υπηρεσιακούς παράγοντες της Γενικής Γραμματείας Πολιτισμού, ενώ μέχρι σήμερα δεν γνωστοποιήθηκε στους εργαζόμενους, ώστε να κριθεί στην ολότητά της (πρβλ. και το από 02/04/2013 Υπόμνημα, που απέστειλε ο ΣΕΑ στην Επιτροπή του Υ.Δ.Μ.Η.Δ.). Με βάση τέτοιες –υποτίθεται– «αξιολογήσεις» κατέληξε σε προτάσεις συγχώνευσης ή εξαφάνισης υφιστάμενων Υπηρεσιών προς όφελος της δημιουργίας νέων «Ειδικών Υπηρεσιών» με ειδικούς συμβούλους και ειδικά μισθολόγια! Η ίδια «έκθεση αξιολόγησης» δεν κατάφερε να δει το αυτονόητο: την αναγκαιότητα αυτόνομου Υπουργείου Πολιτισμού.

Η διαδικασία αλλαγής των Οργανισμών, με την ηθελημένη ασάφεια που θεσμοθετείται στο προσχέδιο, δεν αφορά την εφάπαξ αλλαγή των Οργανισμών εντός του 2013, αλλά εγκαινιάζει μια διαδικασία σταδιακών συρρικνώσεων υπηρεσιών και οργανικών θέσεων μέσα από διαδοχικές «αξιολογήσεις» και αλλαγές σε οργανικές μονάδες και οργανικές θέσεις, γεγονός εξαιρετικά επικίνδυνο, αν με απλή εισήγηση δύο Υπουργών μπορούν να καταργούνται ή να αλλάζουν χέρια οι αρμοδιότητες που κατοχυρώνονται στις Υπηρεσίες με τον Αρχαιολογικό Νόμο.

Άρθρο 2. Επιλογή και κινητικότητα προϊσταμένων οργανικών μονάδων

Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων επισήμανε συχνά τα τελευταία χρόνια το παράδοξο, αφενός μεν να μην εφαρμόζονται οι νόμιμες διαδικασίες για την επιλογή προϊσταμένων στο Δημόσιο και αφετέρου, ενώ οι εκάστοτε κυβερνήσεις παριστάνουν ότι αγωνιούν για την «αξιοκρατία», να έχουν με διάφορους τρόπους –εφεδρεία, πάγωμα βαθμολογικής εξέλιξης, πάγωμα κρίσεων, άλλες ειδικές ρυθμίσεις– αφήσει χωρίς προϊσταμένους τις υπηρεσίες, ώστε να τοποθετούνται «προσωρινοί» αναπληρωτές. Με το προσχέδιο νόμου του Υ.Δ.Μ.Η.Δ., αυτό το «προσωρινό σύστημα» παγιώνεται και νομοθετείται!

- Καταρχάς το γεγονός ότι δίνεται η δυνατότητα σε υπαλλήλους κάθε βαθμού –και όχι μόνο του Β ή Γ (§ 2)– να υποβάλουν αίτηση κατάληψης θέσεων ευθύνης, δηλώνει την έμμεση παραδοχή της κυβέρνησης για συνέχιση επ’ αόριστον της βαθμολογικής (άρα και μισθολογικής) καθήλωσης στο δημόσιο. Ρυθμίσεις, επίσης, όπως η δυνατότητα υποβολής υποψηφιότητας για θέση Γενικού Διευθυντή με μόλις 12 χρόνια προϋπηρεσίας, θα έπρεπε να προκαλούν τόσο θυμηδία, όσο και ανησυχία, καθώς πρόκειται για προσπάθεια εφαρμογής του «διαίρει και βασίλευε» ανάμεσα σε παλιούς και νεότερους υπαλλήλους, αν δεν υποκρύπτει φωτογραφικές ρυθμίσεις.

- Ουσιαστικά καταργούνται όλες οι ισχύουσες διατάξεις για τις κρίσεις και επιλογές προϊσταμένων στο Δημόσιο (Δημοσιοϋπαλληλικός Κώδικας, Ν. 3839/2010), αφού στην παράγραφο 3 προβλέπεται ότι με Προεδρικό Διάταγμα, που εκδίδεται μετά από πρόταση του Υ.Δ.Μ.Η.Δ., ρυθμίζονται «θέματα που αφορούν τη διαδικασία, τα ειδικότερα κριτήρια επιλογής προϊσταμένων τον τρόπο αξιολόγησης … τα αρμόδια όργανα», ενώ με αυτό το Π.Δ. «μπορεί να καταργείται, να αντικαθίσταται ή να τροποποιείται κάθε διάταξη νόμου ή κανονιστικής πράξης που ρυθμίζει τα ίδια θέματα». Ανάλογα, λοιπόν, με το ποιον επιθυμούν για Γενικό Διευθυντή κάθε Υπουργείου, μπορούν να αλλάζουν οποτεδήποτε τα κριτήρια, τον τρόπο αξιολόγησης, αλλά και το όργανο επιλογής! Για να είμαστε πιο ακριβείς, αν ισχύσει αυτή η διάταξη, για την κατάληψη οποιασδήποτε θέσης ευθύνης δεν θα υπάρχουν πλέον αντικειμενικά και σαφώς προσδιορισμένα κριτήρια, αλλά αυτά θα αλλάζουν με κάθε αλλαγή Κυβέρνησης ή Υπουργού.

- Ο σφικτός εναγκαλισμός του Δημοσίου από τον εκάστοτε Υπουργό στοιχειοθετείται και από τη θεσμοθετούμενη δυνατότητα του Υπουργού να παύει τον Γενικό Διευθυντή (με το πρόσχημα της μη αποδοτικότητας - § 4) ή να τον μετακινεί σε άλλο Υπουργείο (με το πρόσχημα υπηρεσιακών αναγκών - § 5) και να τοποθετεί στη θέση του αναπληρωτή! Το κομματικό κράτος επανέρχεται δριμύτερο, με τα «συμβόλαια αποδοτικότητας» που θα υπογράφει ο εκάστοτε Γενικός Διευθυντής με τον Υπουργό. Ο ανώτερος της υπηρεσιακής ιεραρχίας μετατρέπεται σε «υπάλληλο» του κάθε Υπουργού και μάλιστα με όρους ιδιωτικού τομέα.

- Τέλος, με την § 8 καταργείται η θητεία όλων των προϊστάμενων στο δημόσιο και επιφορτίζεται ο αρμόδιος Υπουργός να ορίσει νέους! Συγκεκριμένα θεσμοθετείται ότι η δημοσίευση των νέων Οργανισμών των Υπουργείων με Π.Δ. συνεπάγεται την αυτοδίκαιη λήξη της θητείας των προϊστάμενων που υπηρετούν σήμερα, οι οποίοι παραμένουν στη… διάθεση του Υπουργού (§ 7), ακόμη κι αν έχουν κριθεί από υπηρεσιακά συμβούλια. Υπενθυμίζεται ότι για το ίδιο θέμα το άρθρο ένατο του Ν. 4057/12 προέβλεπε ότι, σε περίπτωση κατάργησης ή συγχώνευσης υπηρεσιακών μονάδων, το αρμόδιο Υπηρεσιακό Συμβούλιο θα επανατοποθετούσε τους προϊστάμενους με απόλυτο κριτήριο τη μοριοδότηση κατά την τελευταία κρίση, διαδικασία που –αν μη τι άλλο– εξασφάλιζε κάποια αντικειμενικότητα.

Στη συνέχεια του προσχεδίου νόμου περιλαμβάνονται ρυθμίσεις για τη δυνατότητα:

♦ Να κλείσουν Οργανισμοί και φορείς του Δημοσίου (ακόμη και ΝΠΔΔ, όπως για παράδειγμα το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων & Απαλλοτριώσεων), να συγχωνευτούν, να τροποποιηθούν ή να αλλάξουν αρμοδιότητες με Προεδρικό Διάταγμα. (άρθρο 4).

♦ Αυστηροποίησης του πλαισίου χορήγησης των αναρρωτικών αδειών (άρθρα 5-11), οδηγώντας ακόμη και σε απόλυση όσους υπαλλήλους λαμβάνουν πολύμηνες αναρρωτικές άδειες για σοβαρά νοσήματα. Οι βραχυχρόνιες αναρρωτικές, για τις οποίες θα πρέπει να προσκομίζεται γνωμάτευση θεράποντος ιατρού για άδεια τριών ημερών ή γνωμάτευση διευθυντή κλινικής ή επικεφαλής μονάδας δημοσίου νοσοκομείου για άδεια πέντε ημερών, δεν μπορούν να υπερβαίνουν τις 10 ημέρες τον χρόνο, με εξαίρεση περιπτώσεις δυσίατου νοσήματος, προβλήματος κύησης, χειρουργικής επέμβασης ή νοσηλείας τουλάχιστον τεσσάρων ημερών σε δημόσιο νοσοκομείο. Σε περίπτωση κάλυψης του ανώτατου χρόνου αναρρωτικής άδειας, που κατά περίπτωση δύναται να φτάσει τους 12 μήνες, υπάλληλος με δυσίατο νόσημα τίθεται με αίτησή του ή αυτεπάγγελτα σε διαθεσιμότητα διάρκειας ενός ή δύο ετών. Σε περίπτωση που δύο μήνες πριν τη λήξη της διαθεσιμότητας, οι υγειονομικές επιτροπές αποφανθούν πως δεν είναι ικανός να επιστρέψει στα καθήκοντά του, τότε απολύεται υποχρεωτικά.

Είναι προφανές ότι το νομοθέτημα αυτό, τουλάχιστον σε ότι αφορά τα άρθρα 1-4 εισάγει έναν νέο τρόπο διακυβέρνησης, διά Προεδρικών Διαταγμάτων, που έρχεται να πλήξει την ήδη πληγωμένη κοινοβουλευτική δημοκρατία. Οι διατάξεις που αφορούν στις αλλαγές στις κρίσεις προϊσταμένων στο δημόσιο είναι απαράδεκτες και πρέπει να καταδικαστούν από όλο το δημοσιοϋπαλληλικό κίνημα, καθώς και όλο τον πολιτικό κόσμο, αφού μας γυρνούν πίσω στις εποχές όπου η ιεραρχία του δημοσίου ήταν πλήρως ελεγχόμενη και άλλαζε με κάθε αλλαγή κυβέρνησης. Είναι ντροπή, όταν είναι πάνδημο το αίτημα για ανεξαρτησία του δημοσίου, να εμφανίζονται τέτοιες ρυθμίσεις που ανοίγουν ξανά τον δρόμο στο κομματικό κράτος.

Καλούμε την ηγεσία του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης να αποσύρει στο σύνολό του το σχέδιο νόμου και να φροντίσει να ανοίξει ένας σοβαρός διάλογος, με επιστημονικά εχέγγυα, για τον τρόπο διασφάλισης της ανεξαρτησίας των δημοσίων υπηρεσιών ώστε να επιτελούν το ρόλο τους, που είναι η προστασία του δημοσίου συμφέροντος, μακριά και αντίθετα από τις λογικές που βλέπουν το δημόσιο ως «κομματικό βιλαέτι».

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ:

Οι διατάξεις περί Οργανισμών, όπως σήμερα ισχύουν:

Ν. 2503/97 (ΦΕΚ 107 Α') : Διοίκηση, οργάνωση, στελέχωση της Περιφέρειας, ρύθμιση θεμάτων για την τοπική αυτοδιοίκηση και άλλες διατάξεις

'Άρθρο 20: Οργάνωση δημόσιων υπηρεσιών και νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου.

1. Η οργάνωση των υπουργείων των αυτοτελών δημόσιων πολιτικών υπηρεσιών και των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου καθορίζεται με τους Οργανισμούς, που καταρτίζονται με προεδρικά διατάγματα, που εκδίδονται με πρόταση των Υπουργών Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, Οικονομικών και του αρμόδιου κατά περίπτωση υπουργού. Με όμοια προεδρικά διατάγματα μπορεί να καταρτίζεται ενιαίος οργανισμός για ομάδα ομοειδών νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου.

Με τους Οργανισμούς καθορίζονται:

α) η αποστολή του υπουργείου, αυτοτελούς δημόσιας υπηρεσίας ή νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου, όπως προβλέπεται από τις κείμενες διατάξεις,

β) η διάρθρωση των υπηρεσιών σε οργανικές μονάδες (γενικές διευθύνσεις , διευθύνσεις, τμήματα αυτοτελή ή μη και αυτοτελή γραφεία),

γ) ο τίτλος, η έδρα και η κατανομή υφισταμένων αρμοδιοτήτων σε καθεμία των παραπάνω οργανικών μονάδων

δ) οι κλάδοι προσωπικού κατά κατηγορίες, ο αριθμός και η κατανομή των θέσεων του κάθε φύσεως προσωπικού σε κλάδους και ειδικότητες μέσα στο πλαίσιο του συνολικού αριθμού των οργανικών θέσεων, τα τυπικά προσόντα διορισμού ή πρόσληψης κατά κλάδο και ειδικότητα. Η διάκριση των κλάδων σε ειδικότητες γίνεται με σχέση με την επιδιωκόμενη εξειδίκευση των υπαλλήλων, ανάλογα με τις ανάγκες της υπηρεσίας,

ε) η περιγραφή προσόντων και καθηκόντων της κάθε θέσης ευθύνης

στ) οι κλάδοι ΠΕ, ΤΕ και ΔΕ των οποίων οι υπάλληλοι κρίνονται για την κατάληψη θέσεων προϊσταμένων των κατά περίπτωση οργανικών μονάδων, ανάλογα με την ειδικότητα του κλάδου και το αντικείμενο των συγκεκριμένων οργανικών μονάδων.

Επίσης, με τους Οργανισμούς επιτρέπεται:

α) να μεταφέρονται οργανικές θέσεις από υφιστάμενους κλάδους, σε άλλους υφιστάμενους ή νέους κλάδους της ίδιας ή άλλης κατηγορίας (ΠΕ,ΤΕ,ΔΕ, ΥΕ)

β) να καταργούνται πλεονάζουσες κενές οργανικές θέσεις

γ) να ρυθμίζονται θέματα κατάταξης υπηρετούντων υπαλλήλων σε συγχωνευόμενους ή συνιστώμενους νέους κλάδους της οικείας κατηγορίας.

Με τους οργανισμούς δεν επιτρέπεται η σύσταση νέων οργανικών θέσεων.

Η αναδιαμόρφωση των κλάδων και θέσεων δεν μπορεί να έχει ως συνέπεια την απόλυση ή τον υποβιβασμό υπαλλήλων.

Όσοι υπάλληλοι, λόγω της αναδιαμόρφωσης κλάδων και θέσεων, παραμένουν τυχόν ως πλεονάζοντες, καταλαμβάνουν προσωρινές οργανικές θέσεις, που συνιστώνται στον οικείο κλάδο με τον ίδιο προεδρικό διάταγμα. Οι θέσεις αυτές καταργούνται αυτοδικαίως με την έξοδο από την υπηρεσία, με οποιονδήποτε τρόπο, των υπαλλήλων που τις κατέχουν.

Σε περίπτωση που καταργηθεί υπηρεσία ή υπηρεσιακή μονάδα, οι αρμοδιότητες της μεταφέρονται σε άλλες υπηρεσίες ή υπηρεσιακές μονάδες με τα πιο πάνω προβλεπόμενα προεδρικά διατάγματα.

2. (…)

3. Οι οργανισμοί συνοδεύονται από Παράρτημα σύνθεσης Υπηρεσιακών Μονάδων" (Π.Σ.Υ.Μ.) στο οποίο γίνεται κατανομή των οργανικών θέσεων προσωπικού στις επί μέρους οργανικές μονάδες της κεντρικής υπηρεσίας , σε επίπεδο τουλάχιστον τμήματος ή αυτοτελούς γραφείου. Με αποφάσεις του οικείου υπουργού ή του εξουσιοδοτημένου από αυτόν όργανο, η σύνθεση προσωπικού υπηρεσιακής μονάδας μπορεί να τροποποιείται για την αντιμετώπιση αναγκών, που προκύπτουν κυρίως από την ανάπτυξη νέων δραστηριοτήτων και αρμοδιοτήτων ή την εκτέλεση ειδικών εργασιών της υπηρεσιακής μονάδας.

4. Για τα Υπουργεία Εθνικής Άμυνας, Εξωτερικών και Δημόσιας Τάξης ισχύουν παράλογα και οι ειδικές για αυτά διατάξεις.

Επίσης, διατηρούνται σε ισχύ ειδικές διατάξεις για τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα (Τ.Ε.Ι.) και νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου του τομέα υγείας του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας.

5. Στο Άρθρο 9 του π.δ./τος 22/1990 μετά τη φράση "ΤΕ21 ιατρικών εργαστηρίων" προστίθεται η φράση "ΤΕ 22 Διοίκησης Μονάδων Τοπικής Αυτοδιοίκησης".

Για το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων,

Η Πρόεδρος                                 Ο Γενικός Γραμματέας

Δέσποινα Κουτσούμπα                          Γεώργιος Ρήγινος