Ο τύμβος της Αμφίπολης και ο νέος Οργανισμός.

Μια φωτεινή και μια σκοτεινή όψη της Αρχαιολογίας.

«Τύμβο τύμβο τον καημό μου

τον μετράω και πονώ

κι είναι το παράπονό μου

πότε Αλέξανδρε θα σε βρω…»

Λαϊκόν άσμα(;)

         

         

Ήταν στις προθέσεις μου να προσθέσω ακόμη ένα σοβαρό κείμενο για την Αμφίπολη μέσα στα τόσα που δημοσιεύθηκαν. Είχα στόχο να πω και γω τη γνώμη μου, να επιχειρηματολογήσω εμπεριστατωμένα και ν΄ αποδώσω βέβαια τον τάφο σε κάποιον επιφανή γιατί έτσι γίνεσαι και συ επιφανής. Και ως γνωστό: «Ανδρών επιφανών πάσα γη τάφος» και γρηγορα το γύρισα ως έπρεπε στο χιούμορ, γιατί και μεσα από το χιούμορ αν θέλεις καταλαβαίνεις πολλά.

Άργησα να ασχοληθώ γιατί έχω μάθει και γω όπως και οι περισσότεροι συνάδελφοί μου να μην μπλέκομαι ούτε στα γρανάζια της επικοινωνίας, (άλλωστε ποιος θα πάρει στα σοβαρά κάποιον με ψευδώνυμο), ούτε στην εξυπηρέτηση πολιτικών συμφερόντων. Άλλωστε τι θα μπορούσα να πω εγώ, αφού ο κ. Πρωθυπουργός είχε ήδη αποφανθεί ως άλλος αρχαιολόγος (Εφημ. Πρώτο Θέμα 12-08-2014) για τον «ένοικο» του Τάφου. (εφημ. Εθνος, 1/9/2014) (αυτό το «ένοικος» δεν το κατάλαβα. Πληρώνει ενοίκιο και πόσο; Είναι δικός του; Αν ναι έχει πληρώσει χαράτσια ή ανήκει στους «δεν πληρώνω»). Ευτυχώς που δεν έβγαλε ο κ. Σαμαράς και προεδρικό διάταγμα με το οποίο να ταυτίζει τον ταφέντα με πρόσωπο συγγενικό του Μ. Αλεξάνδρου ή με τον ίδιο τον Αλέξανδρο.

Η πολιτική ηγεσία επι τόπου. Αριστερά ο διάσημος αρχαιολόγος εκτελών χρεη Πρωθυπουργού κ. Αντ. Σαμαράς.

                Η υπόθεση έχει δύο πλευρές. Την άκρως επιστημονική και την άλλη την πολιτική. (Περιστέρη: Μπροστά σ΄ έναν τάφο καταπληκτικό στην αρχαία Αμφίπολη στην εφημ. Βήμα 12/8/2014) Αυτά τα δύο δεν πρέπει να μπλέκονται γιατί όπως πολύ καλά γνωρίζουμε πορτοκάλια με μήλα δεν προστίθενται. Το πολύ να φτιάχνουν μια ωραία μαρμελάδα. Πρόσθεση όμως δε γίνεται με τίποτε. Απλά μαθηματικά είναι και με τα μαθηματικά δεν τα βάζουμε όπως λέει ορθώς και ένας ήρωας μιας παλιάς ελληνικής ταινίας.

                Ας πάμε στην άκρως επιστημονική πλευρά. Μια περιφερειακή υπηρεσία στα πλαίσια των καθηκόντων της, αποκάλυψε ένα μεγαλειώδες μνημείο. Βάσει των καθηκόντων της η προϊσταμένη έκανε την απαραίτητη αναφορά στο Υπουργείο. Η ανασκαφή μόλις θα ξεκινούσε και χρειάζονταν πιστώσεις.

                Η πολιτική ηγεσία διάλεξε να δώσει δημοσιότητα στο θέμα, τέτοια που έως τώρα καμιά άλλη αρχαιολογική ανακάλυψη των τελευταίων ετών δεν πήρε. Κι αυτό με μια εθνική έξαρση, μ’ έναν πατριωτισμό, με μια εθνική ανάταση που εξέπεμψε ο ίδιος ο Πρωθυπουργός καθώς και η υπόλοιπη ηγεσία του Υπουργείου που παρευρέθηκε κατά τα «θυρανοίξια» του τάφου.

Ομάδα επιφανών εθελοντών στη διαλογή κεραμεικής

                Βεβαίως γεννώνται τεράστια ερωτήματα. Ποιος ενημέρωσε τον Πρωθυπουργό ότι πρόκειται για ένα πρόσωπο που σχετίζεται με τον Αλέξανδρο; Είχε αποδείξεις περί τούτου; Το έκανε από μόνη της η πολιτική ηγεσία; Τι δουλειά έχει να παρευρίσκεται και να εποπτεύει τις ανασκαφικές εργασίες η Γ.Γ που απλά τυχαίνει και είναι αρχαιολόγος, ενώ ο θεσμικό της ρόλος είναι απόλυτα πολιτικός; Ποιος έδωσε εντολή να παρευρίσκεται κλιμάκιο του BBC στον ανασκαφικό χώρο; Γιατί υποχρεούται η αρμόδια υπηρεσία να εκδίδει ως άλλο πρωθυπουργικό γραφείο Δελτία τύπου σε καθημερινή βάση, (όπως την εποχή του Ωνασείου επί Ανδρέα) τα οποία σε πολλές των περιπτώσεων δεν προσφέρουν κάποιο ιδιαίτερο νέο; «Βρέθηκε ψηφιδωτό», «βρέθηκε βοτσαλωτό δάπεδο», «προχώρησαν 2 μέτρα», «αφαιρέθηκαν έξι λίθοι». Προς τι, αυτή η «Βήμα το βήμα» δημοσιότητα; Απλά γιατί κάποιοι ηθελημένα έμπλεξαν την αρχαιολογία με την πολιτική, (βλ. άρθρο του Γ. Χαμηλάκη, «Εθνική Θησαυροθηρία ή κριτική Αρχαιολογία;) εφημ. Αυγή, 24/8/2014)

Την ίδια ώρα που το ενδιαφέρον του Πρωθυπουργού και της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου εξαντλείται στο τύμβο της Αμφίπολης, βάζουν για μια ακόμη φορά το Μ. Αλέξανδρο ως διαπραγματευτή της εξωτερικής πολιτικής. Να ζούσε ίσως κάτι να κατάφερνε, αλλά δε ζει, όσο και να φωνάζει η αδελφή του η γοργόνα. Την ίδια ώρα οι συγκεκριμένοι πολιτικοί αδιαφορούν για τους δεκάδες αρχαιολογικούς χώρους, για τα δεκάδες αφύλακτα μουσεία, για τους ίδιους τους ανθρώπους της αρχαιολογικής Υπηρεσίας. Μόλις πριν λίγο καιρό απολύθηκαν οι σχεδιαστές από το Υπουργείο ως μη αναγκαίοι, απολύθηκαν συμβασιούχοι υπάλληλοι που στελέχωναν τις υπηρεσίες. Ας μη κάνουν λοιπόν ότι νοιάζονται. Θα μπορούσα ν’ αναφέρω (δεν το κάνω για ευνόητους λόγους) Μουσεία με έναν φύλακα αρχαιολογικούς χώρους σε πλήρη εγκατάλειψη από έλλειψη πιστώσεων. Την ίδια ώρα της ανασκαφής της Αμφίπολης η επιστημονική έρευνα στην αρχαιολογική υπηρεσία έχει παραμείνει στάσιμη. Ενώ η έρευνα των ξένων αρχαιολογικών Σχολών στον τόπο μας προχωρεί κανονικά και ανθεί. Έλληνες επιστήμονες που θέλουν να ερευνήσουν δεν διαθέτουν κανένα κονδύλι από τον κρατικό προϋπολογισμό. Γιατί όπως φαίνεται αν δεν είναι μακεδονικός τάφος, τίποτε δεν έχει αξία. Την ίδια ώρα το ΤΑΠΑ βρίσκεται σε αδιέξοδο, ενώ οι εκδόσεις του έχουν μείνει στάσιμες. Βλέπετε εκεί ανάμεσα στις ώρες μελέτης δεν κρύβεται καμιά Ρωξάνη και κανένας Μ. Αλέξανδρος. Η πολιτική ηγεσία αδιαφορεί για την αρχαιοκαπηλία που οργιάζει σε όλη την Ελλάδα και στην Αμφίπολη επομένως. Φαντάζομαι από πολύ νωρίς και πολύ παλιά οι προϊστάμενοι της αρμόδιας υπηρεσίας της Αμφίπολης θα έχουν κάνει τις απαραίτητες ενέργειες για την αντιμετώπιση της αρχαιοκαπηλίας στην περιοχή προς την πολιτική ηγεσία αλλά δεν θα εισακούστηκαν. Οι συμφωνίες «υψηλού επιπέδου» με το Μουσείο Γκεττύ, επιστροφή της αρχαϊκής κόρης και του Μακεδονικού χρυσού στεφάνου, που έκανε παλαιότερα η πολιτική ηγεσία δεν διαλύουν την απουσία της κυβερνητικής πολιτικής για την αρχαία μας κληρονομιά. Την ίδια ώρα εχει διαλυθεί με πολιτική απόφαση ο προϊστορικός οικισμός του Ζαγανίου και βρίσκεται στα αζήτητα, διαλύεται η βυζαντινή οδός, σταματά η ανασκαφή του νεκροταφείου στο Φάληρο.

Ο προϋπολογισμός του υπουργείου μετά το 2010 έχει συρρικνωθεί στο ελάχιστο. Υπηρεσίες λειτουργούν χωρίς καθαρίστριες, ενώ περιφερειακές υπηρεσίες πέρασαν χρονιές που δεν διέθεταν ούτε ένα ευρώ για αναλώσιμα.

Θα μπορούσαμε να πούμε πολλά και να αναφέρουμε πολύ περισσότερα. Το κυριότερο όμως ήρθε με τη δημιουργία του νέου οργανισμού που σαφώς η πολιτική ηγεσία έδειξε πως αντιλαμβάνεται πλέον την αρχαιολογική Υπηρεσία. Αδιαφορεί παντελώς για τις απόψεις των συλλόγων και ειδικά του ΣΕΑ, αδιαφορεί πλήρως για την εύρυθμη λειτουργία της Υπηρεσίας. Αντί να ενισχύει τις δομές, τις συρρικνώνει κατά 40% κατ’ επιταγή της τρόικας. (Όλγα Σακαλή, Με αφορμή την Αμφίπολη» στην εφημ. Αυγή 31/8/2014)

Ο νέος Οργανισμός δημιουργεί νέες περιφερειακές υπηρεσίες εντελώς αδύναμες από προσωπικό και διαλύει σημαντικές υπηρεσίες όπως η Α΄ΕΠΚΑ Ακρόπολης. Από πέντε υπηρεσίες στην Αττική γίνονται τρεις. Δεν λαμβάνονται υπόψη καθόλου οι ιδιαίτερες συνθήκες ανά νομό. Δηλαδή πως σ’ ένα νομό ενώ κυριαρχούν τα βυζαντινά ενοποιούνται με τα κλασικά; Γιατί δεν διατηρείται η εκεί Υπηρεσία που μπορεί να προσφέρει αυτοτελώς στα Βυζαντινά μνημεία. Γιατί αφού ενοποιούνται οι υπηρεσίες δεν ενοποιούνται και οι Διευθύνσεις; Γιατί τόσες πολλές αρμοδιότητες υπάγονται απευθείας στον Υπουργό;

Πόσες οργανικές θέσεις προβλέπονται ανά υπηρεσία; Πότε και με ποιον τρόπο αναπληρώνονται οι θέσεις; Πότε δηλαδή γίνονται προκηρύξεις θέσεων μονίμων υπαλλήλων; Γιατί εκδιώκονται οι μη κατέχοντες μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών κατά παράβαση του Συντάγματος περί ισονομίας (τι θυμήθηκα τώρα ε;) ενώ όπως αποδείχθηκε με το διαγωνισμό του 2004 συνάδελφοι χωρίς μεταπτυχιακό συναγωνίστηκαν στα ίσα και κέρδισαν μια θέση στην Υπηρεσία. Γιατί να μην λαμβάνεται υπόψην για παράδειγμα η προϋπηρεσία του κάθε συναδέλφου, επαναλαμβάνω ακέραια και όχι έως 60 μήνες;

Ο νέος οργανισμός είναι η άλλη πλευρά της ανακάλυψης του τύμβου της Αμφίπολης. Η Αμφίπολη είναι η φωτεινή πλευρά και ο νέος οργανισμός η σκοτεινή. Αλλοίμονο σε όποιον βρίσκεται στην σκοτεινή και επίσης αλλοίμονο σε όποιον πιστεύει στα μνημονιακά χρόνια που ζούμε στην αιωνιότητα της φωτεινής πλευράς.

© Επιμελητής Επιμελητόπουλος