Με αφορμή τη Διεθνή ημέρα των Μουσείων

     

       Σήμερα 17 γιορτάζουμε τη Διεθνή ημέρα Μουσείων. Δεκάδες εφορείες αρχαιοτήτων προχωρούν σε εκδηλώσεις Η παρούσα εφορεία αρχαιοτήτων αφιερώνει σ’ αυτή την ετήσια γιορτή το παρόν σημείωμα.

         Η χώρα μας διαθέτει ως γνωστόν πολλά Μουσεία και πολλούς αρχαιολογικούς χώρους. Η συντριπτική πλειοψηφία των Μουσείων συνδέεται οργανικά με τη λειτουργία της αρχαιολογικής υπηρεσίας. Παράλληλα - σχήμα οξύμωρο - δεν υπάρχει πλέον υπουργείο Πολιτισμού, αλλά Γραμματεία Πολιτισμού, ενταγμένη σ΄ ένα υπερυπουργείο. Ο προϋπολογισμός για την αρχαιολογική Υπηρεσία, αλλά και για τα αυτόνομα Μουσεία ετήσια μειώνεται συνεχώς. Η αρχαιολογική υπηρεσία βρίσκεται όπως άλλες δημόσιες υπηρεσίες στο στόχαστρο του μνημονίου και της απαξίωσης. Δεκάδες εφορείες αρχαιοτήτων σήμερα δεν είναι σε θέση να καλύψουν τις πάγιες ανάγκες τους. Από το χαρτί τουαλέτας, τον καθαρισμό γραφείων, (σε πολλές υπηρεσίες τον καθαρισμό έχει αναλάβει το ίδιο το προσωπικό), το μελάνι και το χαρτί εκτύπωσης, έως και το καθαρισμό των αρχαιολογικών χώρων.

       Για να γίνω περισσότερο κατανοητός. Δεν είναι μόνο τα φανταχτερά Μουσεία της χώρας, που τα χαίρεται η κομματική νεολαία του κυβερνώντος κόμματος, αλλά τα δεκάδες τοπικά και περιφερειακά Μουσεία που λειτουργούν χωρίς φανφάρες χάρη στην άοκνη προσπάθεια του προσωπικού των αρχαιολόγων, εργατών και φυλακτικού προσωπικού, δίνοντας δυναμική στις τοπικές αγορές.

Ακόμη και αυτή τη  Διεθνή μέρα Μουσείων, οι Εφορείες  ότι εκδήλωση πραγματοποιούν την πραγματοποιούν εκ των ενόντων.(βλ. σχετική σελίδα στο ιστολόγιο με την ετικέτα εκδηλώσεις-ειδήσεις)

       Τι αλήθεια γίνεται με τον εξοπλισμό των αποθηκών των Μουσείων; Πόσα χρήματα διατίθενται ετησίως για το σκοπό αυτό; Και δεν είναι άκαιρη η παρατήρησή μου αυτή, αφού έχει σχέση με την προστασία και ασφάλεια των αρχαιοτήτων. Τι γίνεται με το φυλακτικό προσωπικό; Έως πότε θα καλύπτονται οι ανάγκες με συμβασιούχους; Γιατί αν δεν υπήρχαν ανάγκες δεν θα προσλαμβάνονταν συμβασιούχοι. Πόσα από τα Μουσεία που κατασκευάστηκαν με Ευρωπαϊκά κονδύλια είναι σήμερα επαρκώς στελεχωμένα; Πόσα από αυτά τα Μουσεία της περιφέρειας έχουν την οικονομική δυνατότητα να συνεχίζουν να καλύπτουν τα πάγια έξοδά τους που είναι ιδιαιτέρως μεγάλα, αλλά και να συντηρούν πίσω από τις εκθέσεις τα ευρήματα που έρχονται συνεχώς στο φως από τις νέες, αλλά και παλαιότερες ανασκαφές;

          Γνωρίζω ότι ίσως θίγω κάποια θέματα τα οποία αποτελούν «ταμπού», ή αλλιώς «υπηρεσιακά» και τα οποία κάποιοι από μας τα κρύβουν εντέχνως κάτω από το χαλί, έχοντας υπόψη τους πάντα ότι αν βγουν αυτά προς τα έξω «θίγεται ο προϊστάμενος, η υπηρεσία κλπ., η χώρα» Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της στάσης η απαγόρευση από το ΚΑΣ του βίντεο που δημιούργησε με αφορμή την αποδυνάμωση της αρχαιολογικής υπηρεσίας ο σύλλογος Ελλήνων αρχαιολόγων.

Όμως εγώ θα το θέσω κι αλλιώς. Μήπως η προσοχή της επίσημης πολιτείας έχει στραφεί αποκλειστικά στα Μουσεία βιτρίνα και για το πώς αυτά θα περάσουν στα χέρια ιδιωτών; Μήπως δεν ενδιαφέρονται για τα περιφερειακά μουσεία γιατί έχουν στόχο κάποια από αυτά να τα κλείσουν, να τα συγχωνεύσουν, να δημιουργήσουν μεγάλα μουσεία, δίνοντας έτσι μεγάλες ευκαιρίες για «επενδύσεις». Μήπως έχουν στόχο να περάσουν το φυλακτικό κομμάτι των Μουσείων σε ιδιωτικές εταιρείες φύλαξης; Μα θα πει κάποιος: «Εχουμε τέτοιες ενδείξεις μήπως αυτά είναι συνομωσιολογικά;» Μα οι ενδείξεις αποκλείουν αυτές τις σκέψεις περί συνομωσιολογίας. Το ίδιο το ΥΠΠΟ συγχωνεύθηκε. Το προτεινόμενο οργανόγραμμα συγχωνεύει δεκάδες υπηρεσίες με άγνωστο ακόμη τον αριθμό οργανικών θέσεων. Καταργούνται αλήθεια τα εκπαιδευτικά προγράμματα στο νέο οργανόγραμμα για ποιο λόγο; Μήπως για να δοθεί κι αυτό το κομμάτι σε ιδιώτες;

        Η υποχρηματοδότηση της αρχαιολογικής υπηρεσίας και επομένως των Μουσείων οδηγεί στην απαξίωσή της. Παράδειγμα: Το Νέο Μουσείο Ακρόπολης θα ενταχθεί στη νέα Εφορεία ή θα αποτελέσει το πρώτο θύμα; Κάπως έτσι απαξιώθηκε η Α΄ΕΠΚΑ. Αποσπάστηκε το Νέο Μουσείο ακρόπολης απ’ αυτή, τεμαχίστηκε και στο τέλος φαίνονταν σαν να μην υπήρχε ο λόγος ύπαρξής της. Κι αυτό θεωρώ ότι εντείνεται και επεκτείνεται με την πρόταση του νέου οργανισμού.

          Ωραία λοιπόν η γιορτή για την ημέρα Μουσείων, και η ανάδειξη του έργου τους, όχι όμως για να περνάμε λούστρο το εξωτερικό των προβλημάτων τους με μοναδικό στόχο να τα αμβλύνουμε στο μάτι τρίτων ή και να τα κρύψουμε, αλλά αντίθετα η πρόθεσή μας πρέπει να είναι η ανάδειξή τους. Να απαιτούμε συνεχώς την ενδυνάμωση της αρχαιολογικής Υπηρεσίας και την επαρκή χρηματοδότησή της και στελέχωσή της.

       Μια πρόταση στη κατεύθυνση αυτή, η οποία θα μπορούσε να τεθεί στο τραπέζι είναι η θεσμοθέτηση από τον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων σε συνεργασία και με άλλους συγγενείς συλλόγους την καθιέρωση ημέρας των προβλημάτων των Μουσείων.

        Τη Δευτέρα λοιπόν που θα φθάσω στην υπηρεσία μου, αφού κάνω το καθαρισμό των γραφείων λόγω έλλειψης καθαρίστριας, κατόπιν θα πάω στις αποθήκες του Μουσείου. Οι εκδηλώσεις για τη διεθνή ημέρα των Μουσείων θα έχουν τελειώσει. Τα προβλήματα όμως θα παραμένουν εκεί και επίμονα θα ζητούν λύση.

 © Επιμελητής